/

De grootste uitdaging.

681 views
3 minuten leestijd
Start

Na de Europese verkiezingen vorig jaar leverde een commissie onder leiding van Sharon Dijksma een rapport af, waarin stond wat er allemaal mis was gegaan tijdens die verkiezingen. Omdat ik tabak had van het interne geneuzel en vooral wilde praten over waar de PvdA voor stond, ben ik de site www.wijdoennietmeermee.nl gestart. Die site was een groot succes: meer dan honderd ondertekenaars, tienduizenden hits en nogal wat persaandacht

Die site bestaat niet meer, en na de afgelopen verkiezingen is er géén commissie aan de slag gegaan om de campagne en de resultaten te analyseren, en dat heeft óók al niet het gewenste effect. Terwijl de partij er toch niet in geslaagd is om zichtbaar en succesvol uit de verkiezingen tevoorschijn te komen. Het geneuzel ben ik zat als nooit tevoren, maar helemaal niet terugblikken kan natuurlijk niet.

Een analyse zou toch niet zo moeilijk moeten zijn. In ieder geval vier onderdelen vielen me op: (1) de overgang van Bos naar Cohen (waarbij er een oud team op de oude manier een nieuwe lijsttrekker bediende),  (2) de opstelling van de PvdA met betrekking tot welke coalitie de voorkeur heeft (eerst “over rechts” adviseren en een middenkabinet tegenhouden, daarna onduidelijkheid scheppen over hoe het standpunt mbt dat middenkabinet nu precies was) en (3) de houding van de PvdA toen “Paars+” een optie was (de als arrogant beleefde houding van sommige PvdA-ers tijdens en rond de onderhandelingen. Daarnaast (4, dus) natuurlijk een aantal inhoudelijke thema’s:

De hypotheekrente-aftrek wordt vooral op een negatieve manier “geframed”, namelijk dat het niet zo mag zijn dat iemand met veel geld minder betaalt voor hetzelfde huis dan iemand met weinig geld. Nu denk ik dat het verschijnsel van de hypotheekrente-aftrek vooral een subsidie aan banken is, maar een feit is dat de discussie over een eventueel einde aan de aftrek onzekerheid veroorzaakt bij huizenbezitters en daarom alleen al geen algemeen gejuich verzoorzaakt.

Niet de economie kapotbezuinigen lijkt m een sterk en sociaal-democratisch thema. Je moet dan alleen wél met een sterk alternatief komen voor de reeëel bestaande problemen. Het liefst gebaseerd op een herkenbare visie. Die was er niet, althans heb ik gemist.

Het sociaal leenstelsel (studenten moeten lenen) klinkt redelijk: veel hoger opgeleiden krijgen beter betaalde banen, dus kunnen later de lening terugbetalen. Nu is het probleem alleen dat door het belastingstelsel de mensen met beter betaalde banen al meer belasting betalen, en ik -ook uit eigen ervaring- weet dat mensen toch liever niet hun carriere beginnen met een schuld. Het zal dus onmiskenbaar leiden tot minder studenten met ouders met minder geld. Met andere woorden: studeren wordt weer alleen voor de rijken. Schandalig. 

Dat de PvdA er toch nog in geslaagd is om als tweede partij uit de verkiezingen te komen, is volgens mij voor een groot gedeelte te verklaren uit partijtrouw: veel oudere traditionele PvdA-stemmers blijven de PvdA steunen. Er is een levensgroot gevaar om juist die groep (verder) van de PvdA te vervreemden.

Ik heb me dan ook erg verbaasd over het interview dat Job Cohen vandaag aan de Volkskrant heeft afgegeven. Er staan opmerkingen in als “ik weet niet precies met welke plannen van het kabinet ik het eens ben” en “Voor dinsdag ligt er nog niets”. Een visie op de inhoud van de samenwerking in de oppositie, een mening over het Kabinet, een alternatief -waar ik op zou hopen- voor veel van de bezuinigingen van deze regering: er wordt over gezwegen. Verbazend ook dat de PvdA de PVV-stemmer “terug wil winnen”, terwijl de PVV stemmers nu juist van  VVD, de SP en het CDA afkomstig zijn. En of je het vragen van excuses nu als speerpunt van je oppositiestrategie moet maken…

Ik hou voor morgenmiddag dan ook mijn hart vast.

En dat terwijl de “traditionele” uitgangspunten van de PvdA actueler zijn dan ooit: in het collectief regelen wat het individu niet kan, iedereen de mogelijkheid geven voor gelijke toegang geven tot geld, macht en opleiding, het mensen mogelijk maken verder te komen in het leven. Tel daarbij op dat de PvdA een partij is met een zeer actieve achterban, die in de haarvaten van de samenleving actief zijn, en je hebt een sterke basis om een goed en herkenbaar verhaal op te houden.

Laten we gewoon proberen om iedere dag de wereld een beetje mooier te maken. Nogal wat stemmen op de PVV zijn van afkomstig mensen die een probleem hebben met de manier waarop de politiek werkt. Het is dan ook een strategische meesterzet van het CDA om de PVV onderdeel te maken van het politieke establishment. Het is echter aan het CDA, de VVD én de PvdA om het vertrouwen in de politiek te herstellen. En dat zou wel eens de grootste uitdaging van de komende kabinetsperiode kunnen zijn.

5 Comments

  1. Het vertrouwen in de politiek herstellen… Wensvol denken? De PVV stijgt, de PvdA daalt in de peilingen. Ik heb de indruk dat de ‘gevestigde’ politiek het spoor geheel bijster is. Hoe omvangrijk en hoe serieus is de dreiging van een volksopstand? Houdt de M/AIVD zich daarmee bezig? ‘De’ politiek hoor je er niet over. ‘Hilversum’ schettert over de problemen heen. Of laat de bekende deskundologen hun nummertjes maken.
    En ja, in Den Haag schrijft men maar weer eens een rapportje.

  2. Robbert, met het gevaar dat ik mezelf ga herhalen: de PvdA moet als allereerste af van het mantra dat de PVV-stemmers teleurgestelde PvdA-kiezers zijn. Het PVV-electoraat bestaat voor een deel uit (de nazaten van) Nederlandse Volks-unie kiezers en Centrumpartij kiezers. Mensen die in de jaren zeventig al geen belangstelling meer hadden voor de PvdA.
    Opschuiven in hun denkrichting zal de rot in de partij niet tot stilstand brengen. Integendeel.

    Een tweede punt is dat de PvdA een radicale draai moet maken naar een ander deel van de bevolking, en zich moet hullen in de zegemantel van de partij voor de allochtonen. Dat is namelijk een eretitel, niet iets om je voor te schamen. Er zullen vele kiezers zijn die graag worden geassocieerd met de partij die opkomt voor iedereen in Nederland. Ook vele autochtone kiezers, die graag een positief gesteld antwoord horen van de partij op het fenomeen Wilders. Onder de paraplu die je vervolgens bent voor allochtonen en autochtonen van diverse pluimage kun je desnoods keihard discussiëren over alle hete hangijzers, maar wel op basis van vertrouwen dat iedereen erbij hoort.

    Vandaar kan de partij de sociaal-democratische sociaal-economische principes gaan herijken naar de 21ste eeuwse werkelijkheid.

    Een andere oplossing is om te beginnen René Cuperus eruit flikkeren. Hij is degene met het benepen anti-EU, anti-buitenlander, anti-cosmopolitische geluid.

  3. Ook uit mijn hart geschreven. Ik vrees dat de top van de partij zo bang is om fouten te maken dat er voor niets meer wordt gekozen.

    Misschien is het niets zeggen en niets vinden overigens wel onderdeel van een lange termijn strategie: nog meer outsider worden dan Wilders. Maar dat wordt dan wel een heel erg lange termijn strategie.

    Dat er geen evaluatie kwam na de laatste verkiezingen was overigens een hartgrondige wens van de fractie, tijdens een vergadering waar ik ook bij was. Mijn reden om dat niet te willen was dat er toch niets met zo’n evaluatie wordt gedaan en die vooral wordt gelezen door journalisten.

    Toch zie ik nog wel sprankjes hoop. Er zijn genoeg mensen, lid of niet lid die geloven in de sociaaldemocratie. Anders maakten wij, en vele anderen zich nu ook niet zo druk over de manier waarop onze voormannen en voorvrouwen aanmodderen. Het sociaaldemocratische gedachtegoed is te waardevol om door slappigheid naar de marges verdreven te worden.

  4. Als we dan toch met knuppels in hoenderhokken gaan gooien: ik denk dat het verdraaid lastig is om kiezers terug te winnen. Zoals Mei Li zegt: er wordt niet gekozen. En dat zorgt voor een onherkenbaar geluid. Ik pleit voor een breed ‘links’ front, bestaande uit twee partijen:

    * Een progressief, cosmopolitisch, groen, sociaalliberale partij, samen met D66 en GroenLinks. Open grenzen, pro-EU, pro-ontwikkelingssamenwerking, welliswaar gelovend in de markteconomie, maar met een scherp oog voor haar beperkingen. Vereenvoudiging van het ontslagrecht om de economie te bevorderen, hogere pensioenleeftijd, investeren in een duurzame kenniseconomie, investeringen in hoogwaardig openbaar vervoer, afbouwen hypotheekrente etc.

    * Een socialistische/sociaaldemocratische partij, samen met de SP, die kritisch staat tegenover een markteconomie zonder grenzen, die streeft naar verkleining van de inkomensverschillen, meer oog heeft voor onze wijken dan onze buurlanden, pleit voor hogere lonen en goede ontslagbescherming. Hypotheekrente aan banden boven de 4 ton, veel hoger toptarief in box 1, vrij toegankelijk onderwijs, openbaar vervoer en volksgezondheid.

    De PvdA herkent zich in delen van beide partijen en kan als zodanig geen keuze maken. ‘Links’ dient over haar eigen schaduw heen te stappen en partijverbanden die stammen uit andere tijden te herzien ten behoeve van een herkenbaar geluid en een echte keuze. Alleen zo maakt ‘ links’ een kans tegen ‘rechts’.

    Ik ben vanaf mijn 18e lid van de PvdA en ik hou van de club, maar ik hecht nog meer waarde aan een goed landsbestuur. De PvdA is een middel tot dat laatste, geen doel op zichzelf. Als progressief Nederland gebaat is bij een herstructurering van het partijenstelsel, dan moet dat maar.

  5. Robbert, scherpe analyse. Ook de commentaren die “glas is halfvol” ademen (zoals Mei Li) herken ik. Het zou goed zijn op te houden met bangig keuzes vermijden. En ja, dan komt ook de keuze tussen een meer progressieve of juis behoudende linkse koers in volle hevigheid aan de orde wat mij betreft. Ik zie uit naar die discussie!

Geef een reactie

Your email address will not be published.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Nieuwste van Blog

Nogmaals: Helderheid

Het Helderheidplein wordt officieel Helderheidplein 🙂 Vanaf het begin van de jaren ’80 was ik, scholier…