Langs de E372, de weg tussen Warschau en Lublin, zag ik mensen zitten. Ik dacht eerst dat ik door een tippelzone reed, maar de leeftijd en klederdracht van de dames (en heren) deed me al snel inzien dat hier andere handel bedreven werd. Tientallen mensen zoeken paddestoelen in het bos, en verkopen die aan de kant van de weg.
Het was te warm om ver te rijden. 35 graden. Morgen zal het ook zo warm zijn, dus ik was alvast uit Warschau vertrokken richting het oosten: richting de grens met Wit-Rusland.
De Joodse gemeente van Scheveningen is voor een groot gedeelte opgebouwd door Joden die aan het begin van de 20e eeuw uit Polen vluchtten. Voor een gedeelte kwamen ze uit de regio waar ik vandaag doorheen reed. Ik vroeg me af of er nog iets te vinden was van de honderdduizenden Joden die in deze streek geleefd moeten hebben. Ik besloot drie stadjes uit te zoeken: Garwolin, waar de familie van mevrouw Wolf (uit het eerste filmpje) vandaan komt, Stoczek Łukowski, waar de vader van een collega van me geboren is, en Łuków, zo’n beetje de grootste stad tussen Warschau en Wit-Rusland. Ik zocht synagoges, Joodse begraafplaatsen, scholen. Van sommige plekken had ik het adres, waar ik dan naartoe reed, maar ik zag ze niet. Het is natuurlijk al bijna 100 jaar geleden dat de Joden hier begonnen te vluchten, en 70 jaar nadat ze hier allemaal verdwenen zijn. In Łuków zag ik wel een monument dat gebouwd was van grafstenen. Het stond op de plaats waar vroeger de Joodse begraafplaats stond.
Verder geen herinneringen aan het Joodse leven van Oost-Polen.
Morgen naar het zuiden: de grens met Oekraïne, dan Sobibor, en dan weer langzaam naar het westen: via het zuid-westen van Polen. Morgen halverwege.
Heb net de verslagen 3 en 4 gelezen en bijbehorende filmpjes bekeken! Wat fijn om je zo te kunnen volgen, en hoe leerrijk! Dank!
Heftig maar wel heel moedig om dit in je eentje te ondernemen. Zoek je ook leuke afleidingen. Het is tenslotte vakantie