/

Bij de nieuwe stemmingsbel: de oude stemmingsbel

1.2K views
3 minuten leestijd
Start

De bel die Nederlandse Kamerleden oproept om te gaan stemmen is de belangrijkste bel van Nederland, maar ook één van de lelijkste. Gelukkig heeft Mayke Nas er een mooi alternatief voor gecomponeerd. Gisteren reikte ik hem samen met haar uit aan de Vaste Kamercommissie voor OCW.

Dit is niet zomaar een bel. Deze bel bepaalt de toekomst van ons land.  Voor alle belangrijke beslissingen: luidt deze bel. Zodra er een motie van wantrouwen is, klinkt de bel: dan moet er na 15 minuten gestemd worden. Vraag niet voor wie de bel luidt: hij luidt voor u.

Vanaf maart 2000 geldt het huidig belregime: ¾ van de leden weet nog steeds niet wat de verschillende bellen zijn.

  1. Lang signaal van 1 minuut: 5 minuten voor het begin van plenaire zitting
  2. 1x kort: vergadering is geschorst
  3. Lang kort lang: begin nieuw onderwerp
  4. 2x kort: vergadering wordt over 3 minuten hervat
  5. 4x kort: einde vergadering
  6. 1 minuut: 15 minuten voor onverwachte stemmingen, zoals voor een motie van wantrouwen.

De stemmingsbel is één van de voorbeeld van een fenomeen waarmee de kloof tussen burger en politicus zichtbaar wordt; Als je aan tafel zit met mensen van buiten de Kamer en de stemmingsbel gaat een minuut lang dan denkt iedereen dat het brand is. Kamerleden niet. Die praten stoïcijns door. De bel klinkt ook als het gebouw leeg is. Op maan- en vrijdagen wordt het geluid en de installatie met regelmaat getest. Dan klinkt de bel nutteloos. Voor niemand.

In het verleden rinkelde de voorzitter zelf met een bel; naar het schijnt liepen er vroeger bodes met bellen door de gangen. Voor de verbouwing van het Kamercomplex van 1992 hadden veel kamers eigen bellen.  In nogal wat kamers probeerden de mensen met bierviltjes of papier de bel te dempen. Als de bel klonk  leidde dat soms tot paniek: mensen stormden door het oude Kamergebouw naar de Plenaire Zaal en soms kwamen mensen in de verdrukking. 28 Kamerleden zaten aan de andere kant van het oude gebouw in het voormalig Ministerie van Koloniën en moesten bij een stemming in ganzepas door de nauwe gangen; vooral bij een haakse bocht aan het einde van een gang die “de flessehals” werd genoemd was het uitkijken: daar was het dringen en als men rechtdoor zou gaan, zou men de damesWC inrennen. Naar het schijnt is dat wel eens in paniek gebeurd.

Maar ook leidde de bel wel eens tot politieke problemen. In 1974 werd een motie van de PvdA over vervoertarieven met één stem meerderheid (68 tegen 67) aangenomen; het katholieke Kamerlid Kleisterlee kwam hijgend binnengerend en opperde dat de Minister de motie niet moest uitvoeren: de bel had korter dan een minuut geklonken.

Tijdens het begin van het Kabinet Van Agt Wiegel werd er regelmatig intern verhuisd; dat gebeurde dan door fractiemedewerkers die bureaustoelen vol laadden met papier en die van de ene kamer naar de andere brachten. Juist toen een aantal fractiemedewerkers langs een trap liepen die uitkwam op de gang waar de PvdA zat, ging de stemmingsbel. Eén van de medewerkers schrok zo dat hij zijn bureaustoel met papier uit handen liet glippen die het trappetje afviel en voor de deur van Joop den Uyl terechtkwam, die zich net zijn kamer (de stijlkamer) uit spoedde om te gaan stemmen. “Zo”, bulderde hij, sigaar in mond, “zijn dat de nieuwe vertragingstechnieken van het CDA?”

In 1983 verloor de coalitie van VVD en CDA (toen samen goed voor 81 stemmen!) de hoofdelijke stemming over de belasting- en premietabellen: het CDA zei dat 5 Kamerleden de bel niet hadden gehoord, en daarom niet op de stemming waren verschenen.

Kamervoorzitter Dolman beloofde een onderzoek in te stellen.

Na de verbouwing van het Tweede Kamercomplex in 1992 waren er geen bellen meer, maar werd de huidige bel gebruikt: een sample van een halve seconde die achter elkaar gemonteerd is.  Mensen kunnen niet meer met viltjes of WC-papier de bel dempen. Nu wordt alleen nog voor een Verenigde vergadering door de  kamerbewaarder van de Eerste Kamer met een bel geluid. Sindsdien is er niet veel veranderd.

De laatste grote renovatie van de Kamerbel vond plaats in 2003. Na de verkiezingen in dat jaar wilde de LPF de kantoren in gebouw Koloniën innemen; degene die verantwoordelijk was voor het ambtelijk apparaat was zelf PvdA-er en wilde ze die lol niet gunnen; ambtenaren namen Koloniën over en de LPF werd aan de overkant geplaatst: in gebouw Logement op Plein 23; het gebouw met het wapen van Amsterdam. De stemmingsbel klonk toen nog twee minuten voordat er stemmingen waren: omdat de arme LPF-ers van ver moesten komen, is dat 5 minuten geworden.

Daarna is het stil gebleven rond de bel. Nuja. De klachten blijven. Op grond van metingen is het geluidsniveau gedempt. Er is een poging gedaan voor een elektronische stemmingsbel, of via SMS te organiseren: allemaal mislukt.

Het is dan ook zeer prijzenswaardig dat Mayke Nas, onze eigen Componist des Vaderlands het initiatief heeft genomen om tot een nieuwe bel te komen.

Nog één anekdote. Een actuele: het is bijna Sinterklaas.

In de winter van 1993 was het Kabinet Lubbers III te laat met het belastingplan: pas vlak voor Sinterklaas werd het door de Tweede Kamer behandeld.  Toenmalig Kamervoorzitter Deetman stuurde daarop een gedicht naar de Kamer:

In tijdnood geraakte het Kabinet
bij de verzending van het belastingpakket
Ondanks deze procedurele smet
heeft de Kamer op Sints verjaardag gelet
en de trend van de afgelopen jaren voortgezet:
conform de letter en wijsheid van ons constitutioneel bestel
komt ook dit jaar de Senaat niet in de knel
vóór de Kerst nog luidt daar de stemmingsbel

 

Geef een reactie

Your email address will not be published.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Nieuwste van Blog

Nogmaals: Helderheid

Het Helderheidplein wordt officieel Helderheidplein 🙂 Vanaf het begin van de jaren ’80 was ik, scholier…