verhaal voor 4 mei

Twee maanden geleden vond ik het volgende mailtje:

Dear Sir,

I was found web page:

http://www.euronet.nl/users/baruch/gen/15.htm

Are you family with:

Izaak Baruch, birth 5 Jun 1863 Bellingwolde, died 12 May 1934 Groningen, and Mozes Knorringa and Helena Bendiks ???

Because I have original prayer book from this family from 1901.

Ik schreef terug, en hij antwoordde:

When I’m in old-bookstore or old-store antique shop I search judaica. And sometimes I was buy old Jewish prayer books. I was this books some years. Now I made index and when in books are signatures or stamps of owners from before war now I search in Internet family.

And I was found you.

Because your family was and died in German Concenracion Camp Auschwitz, maybe this book was member of your family who was in Auschwitz. When Russian Red Army liberated Auschwitz in 1945 not interesting of many things who was in Camp. And meaby this book was in Auschwitz, and in 1945 some people take this book and was in my city.

The most important now are that this book are from your family who died in Auschwitz. And of course if you want this book – this book will be for you.

And of course because this book was from people who died in Auschwitz, I can’t take money from you. Because this book now are like grave and last souvenir of your family who died in Auschwitz.

Het is waar: van mijn Bellingwoldse voorvaderen zijn inderdaad maar een handvol mensen die de oorlog overleefd hebben. Wat overbleef: niet veel. Twee foto’s en een aardappelschaal. Maar die staat nog steeds bij de kleindochter van degene die hem gekregen heeft van mijn overgrootvader. Haar oma was meid bij hem, en had per ongeluk een melk-schaal met vlees afgewassen of vice versa, waardoor die schaal niet meer gebruikt kon worden.

Het blijft een bizar verhaal. Jenetta Knorringa Baruch, een vrouw waar geen herinneringen aan zijn, heeft haar siddur (gebedenboek) meegenomen toen ze gedeporteerd werd. Jaren later wordt het boek gevonden, en de vinder tikt haar naam in in Google en komt bij mij uit. Hij wil het boek niet versturen: hij is bang dat het niet aankomt. De exportwetten zijn streng. Ik heb contact opgenomen met de Poolse ambassade, en die vertellen me dat het exporteren van Poolse cultuurgoederen aan strenge wetten gebonden is. Poolse cultuurgoederen? Om te bewijzen dat het te exporteren is, moet het aangemeld worden bij een regionaal centrum. Daar zijn kosten en bureaucratie aan verbonden. Gelukkig ken ik iemand die wel eens naar Polen rijdt, en die vindt het geen probleem om wat om te rijden. Sinds vandaag is daarom de siddur in mijn bezit. Foto’s staan hier.

UPDATE: Enige weken nadat ik dit schreef kwam ik erachter dat een zoon van Jeanette Knorringa de oorlog heeft overleefd. Ik heb hem gebeld en de siddoer is inmiddels in zijn bezit.