De kans dat het voorstel van de VVD om de Europese grenzen dicht te zetten voor asielzoekers tot het daadwerkelijk dichtzetten van de Europese grenzen leidt is ongeveer net zo groot als de kans dat Linda de Mol Koningin van Nederland wordt. De vraag is dus waarom de VVD wél dit voorstel de lucht in brengt.
Genève
Het vertrek van twee juristen uit de VVD-fractie was blijkbaar een grote intellectuele aderlating; zij hadden zo kunnen vertellen dat het voorstel in strijd is met Internationaal Recht, zoals het Internationaal Verdrag betreffende de Status van Vluchtelingen waarin bepaald wordt dat elk persoon het recht heeft om in andere landen asiel te zoeken en te genieten tegen vervolging. De Conventie van Genève regelt de plicht van de aangesloten staten de asielaanvragen in behandeling te nemen, en verbiedt asielzoekers te verwijderen naar het land van herkomst. Nieuw is het niet: In 2002 schreven coalitiepartners CDA, LPF en VVD in hun strategisch akkoord dat het vluchtelingenverdrag van Genève herzien moest worden. Hun plan was toen dat asiel uitsluitend geboden wordt in de regio van herkomst en dat vluchtelingenstatus door de UNHCR vastgesteld wordt, waarna Nederland naar evenredigheid verdragsvluchtelingen opneemt die door de UNHCR elders ondergebracht moeten worden. Nadat dit eerdere plan gefaald heeft, gaat de VVD nu dus verder door zelfs vluchtelingen niet meer op te willen vangen.
Ten tweede is het niet reëel dat de Europese wetgeving hierover wordt opengebroken. Ten derde is er geen meerderheid voor in de Tweede Kamer.
Opblazen
Er moeten dus wel andere redenen voor zijn. Ten eerste kan het een doorzichtige truc zijn om nog meer potentiële kiezers bij de PVV weg te slepen. Dat was wellicht een succesvolle strategie geweest als er verkiezingen waren, en die zijn (behalve dan de Eerste-Kamerverkiezingen door de Provinciale Statenleden, waar dit geen effect op heeft), vooralsnog niet in zicht.
Wil de VVD misschien met deze actie het Kabinet opblazen? Als de VVD-ministers zich achter het voorstel scharen, hebben de PvdA-Ministers geen andere keuze dan daar afstand van te nemen, met een Kabinetscrisis tot gevolg. Een oude politieke wijsheid zegt “wie breekt betaalt”, en dit zou de VVD dan verder kunnen beschadigen. Bovendien: het verlies van de VVD is ongeveer zo groot als de winst bij D66, en juist als dit onderwerp een issue zou worden bij verkiezingen de groei van D66 ten koste van de VVD wel eens kunnen bevorderen.
PvdA
Ik denk dat er iets anders aan de hand is: de VVD weet hoe moeilijke de PvdA het heeft om standpunten in te nemen. Dat is ook niet vreemd: als voormalige links-van-het-middenpartij probeert de PvdA (tevergeefs) stemmen aan de linkerkant weg te snoepen door SP-achtige standpunten in te nemen, terwijl diezelfde PvdA in een Kabinet zit met een steeds rechtser wordende VVD. Tegelijkertijd probeert de partij – het is een erfenis van Wouter Bos – aan te sluiten bij wat de partij denkt dat de algemene mening is van De Nederlander, en daarbij aan te sluiten. Net als journalisten zijn politici immers conventionele mensen, die in taal en mening niet al te ver van de Nederlander, voor zover die bestaat, af wil wijken.
Attje Kuiken was gistermiddag helder over het standpunt van de PvdA ze schreef hierover op Facebook: Nederland moet een veilige haven blijven voor vluchtelingen die vanwege oorlog, afkomst, geaardheid of politieke overtuiging hun land uit worden gejaagd. Natuurlijk moeten we streven naar een gezamenlijk asielbeleid dat smokkelaars de pas afsnijdt, maar Europa afsluiten voor vluchtelingen is voor de PvdA onaanvaardbaar.
Tering
Een keurig standpunt. Beter dan wat ik vreesde gisterochtend toen vooral de onhaalbaarheid van het VVD-voorstel gemeld werd. En al helemaal beter dan dat van de verse Staatssecretaris van Justitie die simpelweg geen door een meerderheid gedragen voorstel in de Tweede Kamer zag, dus er verder geen woorden aan vuil maakte. Zo ontweken ze de mogelijkheid om zich hard ertegen uit te spreken. Ik denk uit angst.
Want het voldoet allemaal niet. Het voorstel van de VVD om vluchtelingen de mogelijkheid te ontnemen asiel aan te vragen en en ze uitzichtloos weg te laten rotten in vluchtelingenkampen tot, ja, tot wanneer eigenlijk? is niet alleen absurd en onhaalbaar, maar bovenal schandalig. Het is het voorstel om mensen die huis en haard ontvluchtten verder de tering te laten krijgen. Het is het voorstel om de mensen die het meest een sprankje hoop nodig hebben, dat te ontnemen. Het is hardvochtig, onmenselijk en cynisch.
Dat is misschien wel een boodschap die niet meteen aansluit bij wat de meeste Nederlanders vinden, maar het is wel de waarheid. En zelfs politici mogen wel eens de waarheid zeggen.
