In april van dit jaar deed de voorzitter van de afdeling Den Haag van de PvdA een oproep voor academici in de partij om zoch zo veel mogelijk koest te houden. Er zijn er té veel. Geen heel slimme actie, lijkt me, want het kringetje van actieve PvdA-ers wordt maar kleiner en kleiner, en ik denk dat je blij moet zijn met iedereen die wat voor de partij wil doen, ook al hebben ze zich in de ogen van die voorzitter gediskwalificeerd door een academische opleiding te volgen.
Vandaag schijnt de minister van OC&W, Ronald Plasterk iets dergelijks gezegd te hebben. Op teletekst lees ik:
Minister Plasterk van OC&W vindt dat de PvdA te elitair is geworden.Volgens hem is de partij het contact met de achterban in veel wijken kwijtgeraakt. Een groot deel van het PvdA-partijkader bestaat nu uit hoogopgeleide mensen die niet meer weten wat er leeft,zegt de minister in een interview in het AD. Het wordt tijd dat we weer luisteren naar de mensen in wijken waar vroeger 80 procent PvdA stemde”, zegt Plasterk.
Een definitie van domheid schijnt te zijn iedere keer hetzelfde te doen en telkens een andere uitkomst te verwachten. Sinds de introductie van het “kloofdenken”, zo midden jaren ’90, is er steeds meer “geluisterd”. Voor het contact met de achterban zag je politici steeds vaker opduiken in spelletjesprogramma´s en de dames en heren van de communicatie-afdelingen deden erg hun best om te laten zien hoe “gewoon” de politici toch waren. Het heeft het gezag van het politieke ambacht geen goed gedaan.
De verbinding tussen “hoogopgeleid” en “niet weten wat er leeft” is snel en makkelijk. Welke geheimen kennen de oude wijken dan die nog niet in de krant hebben gestaan?
Ik vrees dat de gemiddelde inwoner van Nederland tabak heeft van de zoveelste bestuurder die begrijpend en geinteresseerd knikt terwijl hij naast een wipkip poseert. Immers: bestuurders moeten niet luisteren: ze moeten laten zien dat ze geluisterd hébben.
Behalve dat het “luisteren” dus vaak een futiele exercitie is, kleeft er nog een groot gevaar aan: het kan leiden tot een “u-vraagt-wij-draaien”-democratie. Dat leidt alleen maar tot teleurstellingen: als je wél draait, en er zijn mensen tegen dat wat je doet, zeggen zij dat je nietnaar hén geluisterd hebt, en als je niet draait, zeggen de mensen waar je naartoe bent gegaan om te “luisteren” dat je niet naar hen geluisterd hebt.
Veel mensen hebben er heus wel begrip voor dat dingen langzaam veranderen. Mensen weten ook wel dat “de politiek” heus niet op alles wat mis is een antwoord heeft. De taak van politici en bestuurders is richting en duiding te geven. Vertellen waarom bepaalde dingen moeten gebeuren. Visie tonen. En lef. De “intellectuelen” beschuldigen van “niet luisteren” en de PvdA het onderwerpvan discussie maken is een voorspelbare manier van nog steeds geen uitspraak durven doen over wat er nu in de maatschappij moet veranderen.
